Στην Κέρκυρα, στο μέσο της κεντρικής πλατείας, πίσω από τον Καθεδρικό Ναό «Ντόμο», εκεί που σήμερα βρίσκεται το «πεντοφάναρο», χτίστηκε στα μέσα του 18ου αι. ένας περικαλλής ναός που αφιερώθηκε στην Παναγία του Αγιοτάτου Ροδαρίου ή όπως σημειώνεται στα έγγραφα της εποχής στην «Beata Vergine del Rosario». Η λατρεία στην Παναγία του Ροδαρίου αναπτύχθηκε ιδιαίτερα μετά τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου στις 7 Οκτωβρίου 1571, όταν ο ενωμένος ευρωπαϊκός χριστιανικός στόλος, απαντώντας στο κάλεσμα του Πάπα, συγκεντρώθηκε στις Εχινάδες νήσους έξω από τον Κορινθιακό κόλπο, αντιμετωπίζοντας με επιτυχία τον αντίστοιχο Οθωμανικό και καταλείποντας μία περιφανή νίκη την οποίαν αφιέρωσαν στην Παναγία.
Η Κέρκυρα συμμετείχε ενεργά σε αυτή τη «σταυροφορία» κατά της «ημισελήνου» τόσο με την αποστολή πλοίων και ανδρών, όσο και με την συγκέντρωση και την προετοιμασία του στόλου στο νησί. Αλλά και με το πέρας της Ναυμαχίας πολλοί εκ των νεκρών συγκεντρώθηκαν και ετάφησαν στην Παναγία την Annunziata του μοναχικού Τάγματος του Αγίου Αυγουστίνου στην Κέρκυρα, καθώς και στον ορθόδοξο ναό του Αγ. Νικολάου του οίκου των Γερόντων.
Η ύπαρξη θρησκευτικών αδελφοτήτων λαϊκών στα Επτάνησα την περίοδο της βενετοκρατίας ήταν μια συνηθισμένη πρακτική και στην Κέρκυρα, στους κόλπους της Καθολικής Εκκλησίας δραστηριοποιούνταν πολλές τέτοιες αδελφότητες ή συντεχνίες, παρέχοντας στα μέλη τους διάφορα προνόμια, αλλά και σημαντικές εξυπηρετήσεις στην ίδια την Εκκλησία και στα έργα που υπηρετούσε. Ανάμεσα σε αυτές η Αδελφότητα της Θείας Ευχαριστίας, των Αγίων Ιακώβου και Χριστοφόρου, του Αγίου Ρόκκου και πολλές ακόμα, μεταξύ αυτών και η Αδελφότητα του Ροδαρίου που ιδρύθηκε αμέσως μετά τη νίκη των χριστιανικών δυνάμεων το 1571. Κάθε Αδελφότητα όφειλε να είχε μία έδρα, όπου τα μέλη της παρακολουθούσαν σε τακτά διαστήματα τη Θ. Λειτουργία ή μετείχαν στις εργασίες που προβλέπονταν από το Καταστατικό του κάθε «σωματείου». Αρχικά στα μέλη της Αδελφότητας του Ροδαρίου παραχωρήθηκε ένα αλτάριο στο Ναό της Annunziata, ενώ γνωρίζουμε πως το Καταστατικό της αναδιοργανώθηκε το 1614 και αναγνωρίστηκε επίσημα το 1628. Τα μέλη ιδρύουν το 1726 έναν μικρό ξενώνα για δύο ασθενείς λατίνους και έναν ορθόδοξο, μία συνηθισμένη πρακτική της εποχής, όταν δίπλα σχεδόν από κάθε ναό υπήρχε ένα μικρό «νοσοκομείο» όπου παρέχονταν βοήθεια ή περιποίηση σε ασθενείς ή προσκυνητές που στάθμευαν στην Κέρκυρα στην πορεία τους προς ή από τους Αγίους Τόπους.
Κατά την περίοδο 1717 – 1736 είναι συχνές οι εντάσεις μεταξύ των μελών της Αδελφότητας και των Αυγουστινιανών μοναχών του Ναού της Annunziata και το 1741 η Αδελφότητα του Αγιοτάτου Ροδαρίου, αφού εξασφάλισε δύο σημαντικές χορηγίες παραλαμβάνει από τη βενετική διοίκηση ένα μεγάλο οικόπεδο στο κέντρο της πλατείας για να αναγείρει δικό της Ναό και μεγαλύτερο νοσοκομείο. Ο ναός θα εγκαινιαστεί το 1746, ενώ δύο χρόνια αργότερα τα μέλη της Αδελφότητας θα κατασκευάσουν ένα περίτεχνο μαρμάρινο βήμα στο οποίο θα μεταφέρουν και θα τοποθετήσουν την εικόνα της Παναγίας του Ροδαρίου που φύλαγαν στην Annunziata, έργο του διακεκριμένου βενετού ζωγράφου Niccolò Bambini. Τα μέλη θα συνεχίσουν να προσφέρουν υγειονομικές υπηρεσίες έως τα τέλη της βενετοκρατίας, ενώ ο Ναός θα υποστεί σημαντικές ζημιές και απώλειες το 1797 με την έλευση των «Δημοκρατικών» γαλλικών στρατευμάτων του Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Το 1820 ο Ναός θα περάσει στο Δημόσιο με απόφαση της Βρετανικής Διοίκησης που είχε πλέον αναλάβει την εξουσία στα Ιόνια Νησιά, ενώ μετά το 1824 οι πληροφορίες είναι περιορισμένες και φαίνεται πως τόσο ο Ναός όσο και η Αδελφότητα έχουν περιέλθει σε αφάνεια. Το 1833 γνωρίζουμε πως το συγκρότημα αυτό έχει κατεδαφιστεί, ενώ με απόφαση της Βουλής των Ιονίων αποφασίζεται η κατεδάφιση και του μεγάλου πυργωτού του καμπαναριού, με απόφαση που κοινοποιείται στον Αρχιεπίσκοπο Pietro Antonio Nostrano στις 17 Φεβρουαρίου 1837. Είναι η περίοδος που οι Άγγλοι θα ξεκινήσουν έργα ανάπλασης στη Σπιανάδα (την κεντρική πλατεία), ενώ τα υλικά που θα συγκεντρωθούν από την κατεδάφιση θα χρησιμοποιηθούν το 1840 για την κατασκευή του περίβολου του Δημοτικού σήμερα Κοιμητηρίου στη Γαρίτσα.
Στη φωτογραφία παρουσιάζουμε μία υδατογραφία των αρχών του 19ου αιώνα στην οποία φαίνεται το κωδωνοστάσιο και ο Ναός της Παναγίας του Ροδαρίου στα αριστερά δίπλα από τους γαλλικούς στρατώνες (Λιστόν), με το Παλάτι του Άγγλου Αρμοστή στο κέντρο και έναν ορθόδοξο ναό (πιθανόν αυτόν της Πλατυτέρας της πλατείας) στα δεξιά.
Σ.Γ.
